De reis

De Reis, gedurfd als een salto mortale

Stel je voor je neemt als ouder een pakweg 20-jarige zoon of dochter mee naar het circus. Niet naar zo’n hedendaagse circus dat door het verbod op gebruik van wilde dieren de nek is omgedraaid, en ook niet naar zo’n mindfullness sprookjestent als Cirque du Soleil, maar naar zo’n circus dat alleen nog maar in prentenboekjes voorkomt en oude foto’s en films. Zo’n circus waar de clowns een lach en een traan verkopen, acrobaten variété maken en het orkest houterige roffels slaat en het op de precieze toon van de blazers niet aankomt. Het zal de nakomeling waarschijnlijk niet echt ‘boeje!!!.’

Maar wat gebeurt er als die pakweg 20-jarige zoon of dochter de ouders meevoert naar zo’n circus en dat circus dan ook nog alleen maar in de verbeelding bestaat en ons vertelt over de kakafonie van het leven met zijn lach en zijn traan en zijn vrolijke en trieste sprookjes? Hij of zij kan laten zien dat het niet uitmaakt aan welke kant van de levenslijn je staat, maar dat het mooiste goed nog altijd de verwondering is. Gedurfd als een salto mortale!

Laat dat laatste nou precies gebeuren bij de voorstelling De Reis die theatermaker Dönci Banki en de 4e jaars examenkandidaten Drama van de opleiding KTM op donderdag 6 april lieten zien. 

In de, op een kostelijke koeterwaalse interpretatie van het Italiaans en wat klankuitstoten na, volledig tekstloze voorstelling wordt die kakafonie als een feestelijke optocht aan ons gepresenteerd. Dat de inspiratie heel dicht bij de grootmeesters van dit genre, Federico Fellini (la vita è come un circo) en Dario Fo (, ligt, is alleen maar lovenswaardig, want Banki en zijn pupillen hebben er een hele mooie, eigen draai aan gegeven. 

In het uitgeklede KTM-theater wordt de illusie gewekt van zo’n eerlijke ouderwetse arena. Het publiek wordt actief betrokken en speelt niet de rol van applausvolk voor na de voorstelling, maar mag ook tijdens deze, commentaar leveren op de actie. Juichen, klappen, mompelen, live commentaar leveren: het lijkt wel alsof we in de opera van Milaan staan, achter het schellinkje, of in een chassidische synagoge, waar de handel en wandel en de prietpraat van de dag ook gewoon wordt voortgezet tijdens de ceremonies. Een beetje chaos in het leven kan nooit kwaad, toch?
Al eerder bewees Banki dat hij met de spelers wel raad weet. Zij zijn niet alleen ‘spelmateriaal’ van een regisseur, die hij kan laten dansen, springen en rondhuppelen. Hij creëert met hen ook een eenheid waar de magnifieke som der delen samenkomt. Na de voorstelling Doorgangshuis in de voormalige vroedvrouwenschool, wordt er door de Drama-opleiding weer een prachtig een kunstje geflikt. De studenten moeten het zonder tekst doen en dat betekent dat ze alleen hun lichaam, wat kledingstukken en een paar attributen hebben om het verhaal – zeg maar gerust het verhaal van het leven – te vertellen. En niet te vergeten de puike lichttechniek van de studenten Podiumtechniek en hun aanvoerder Wesley Houben. 

Elk karakter is correct getuned, passend bij de acteur en de daarbij behorende verschijning: grof, frêle, bonkig, licht, sierlijk, atletisch, duister, onzeker, zelfbewust. Elk mag de glansrol spelen en wel op een niveau waar je niet van zou verwachten dat je in een theater op een mbo-school zit. De Reis is een bad van frivoliteit gecombineerd met licht anarchistische levensopvattingen, waarin de dagelijkse modder van nepwijsheid en moraalprediking kan worden afgespoeld. De Reis is heerlijk verfrissend en schreeuwend om een ‘hooggeëerd publiek’ zoals circusartiesten, en dus ook acteurs, dat altijd nodig zullen hebben. 

Mat Verberkt

Fotografie: Dani - Silvia